Hamkorlikning yangi davri

Maʼlumki, O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev Xitoy Xalq Respublikasi Raisi Si Szinpinning taklifiga binoan 17-may kuni davlat tashrifi bilan ushbu mamlakatda bo‘ldi. Davlatimiz rahbari tashrif dasturiga muvofiq, 18-19-may kunlari Sian shahrida XXR Raisi Si Szinpin bilan muzokaralar o‘tkazdi. “Markaziy Osiyo - Xitoy” formatidagi sammitda ishtirok etib, Xitoyning yetakchi kompaniya va banklari rahbarlari bilan uchrashuvlar o‘tkazdi.

Ikki davlat rahbarlarining navbatdagi muzokaralari kutilganidan ham samarali bo‘ldi deyishga barcha asoslar yetarli. Yetakchilar o‘rtasida Qo‘shma bayonot imzolanib, 2023-2027-yillarga mo‘ljallangan O‘zbekiston Respublikasi bilan Xitoy Xalq Respublikasi o‘rtasida yangi davrdagi har tomonlama strategik sheriklikni rivojlantirish dasturi qabul qilindi.

Shuningdek, tashrif doirasida ikki mamlakat o‘rtasidagi har tomonlama strategik sheriklik munosabatlarini yanada mustahkamlash va amaliy hamkorlikni kengaytirishga qaratilgan jami 41 ta hujjat imzolandi.

Tashrif doirasida O‘zbek – Xitoy biznes-forumi ham bo‘lib o‘tdi. Ushbu forumda mamlakatimizning uzoq muddatli hamkorlari singari, O‘zbekiston bilan hamkorlikni yo‘lga qo‘yishdan manfaatdor bo‘lgan Xitoyning 400 dan ortiq yirik kompaniyalari rahbarlari ham ishtirok etdi. Yakunda esa umumiy qiymati 25 milliard dollarlik istiqbolli loyihalarni amalga oshirish bo‘yicha kelishuvlarga erishildi.

Bugungi kunga kelib Xitoyning to‘g‘ridan-to‘g‘ri investitsiyalari O‘zbekistonning boshqa yetakchi hamkorlari kapitali bilan bir qatorda mamlakatimiz iqtisodiyotining qator tarmoqlarida faol ishtirok etmoqda. Ular orasida neft-gaz, kimyo, qurilish materiallari ishlab chiqarish, farmatsevtika, qishloq xo‘jaligi sohasi, yengil sanoat va boshqalar bor.

2017-yildan buyon Xitoy ishbilarmonlari O‘zbekistonga 11 milliard dollardan ortiq sarmoya kiritishdi. Mamlakatimizda Xitoy kapitali ishtirokidagi korxonalar soni ikki mingdan oshdi. Bu O‘zbekistonda faoliyat ko‘rsatayotgan xorijiy kapital asosidagi kompaniyalar umumiy sonining 15 foizini tashkil etadi. 2022-yilning o‘zidayoq Xitoy sarmoyasining 2,2 milliard dollari o‘zlashtirildi. O‘zbekistonda so‘nggi 5 yil ichida XXR bilan qo‘shma korxonalar soni 3 barobarga oshdi.

Shu o‘rinda ikki mamlakat o‘rtasidagi savdo-iqtisodiy va sarmoyaviy aloqalar izchil surʼatda o‘sib borayotganini alohida eʼtirof etish lozim. 2022-yil oxirida tovar ayirboshlash hajmi 20 foizga oshib, rekord darajadagi 9 milliard dollarga yetdi. Shu bilan birga, ikki davlat rahbarlari bu ko‘rsatkichni joriy yilda 10 milliard dollarga yetkazish bo‘yicha aniq vazifani qo‘ydilar.

Investorlar uchun soliq va bojxona imtiyozlarini joriy etish, ixcham davlat apparatini shakllantirish, tadbirkorlik faoliyatini tartibga solish, investorlar bilan ishlashda “yagona oyna” tamoyilini joriy etish, xususiy mulkni konstitutsiyaviy himoya qilish va sud hokimiyati mustaqilligini taʼminlash singari sharoitlar katta qiziqish uyg‘otdi. Bu yo‘nalishda hamkorlikning eng istiqbolli yo‘nalishlari sifatida avtomobilsozlik, jumladan, muqobil energiya manbalaridan foydalanish, yashil energiya, qishloq xo‘jaligi va meva-sabzavotlarni qayta ishlash sohalari belgilandi. Shuningdek, elektrotexnika, farmatsevtika, kimyo sohalarida hamkorlik katta salohiyatga ega ekani taʼkidlandi.

Taʼkidlash lozim, ikki davlat rahbarlari hamda ishbilarmon doira vakillari uchrashuvlari har doimgidek ishonchli, ochiq va do‘stona ruhda o‘tdi. O‘zbekiston yetakchisi Xitoy rahbarini mamlakatimizga tashrif bilan kelishga taklif etdi va bu taklif minnatdorlik bilan qabul qilindi.  

Jahongir MAMAJONOV,

Oliy Majlis Qonunchilik palatasidagi

"Milliy tiklanish" partiyasi fraksiyasi a'zosi