Barqaror iqtisodiy o‘sish orqali aholi farovonligi taʼminlanadi

Kuni kecha O‘zbekiston Prezidenti Shavkat Mirziyoyev tomonidan xalqimizning erkin va farovon, qudratli Yangi O‘zbekistonni barpo etishdagi xohish-irodasini ro‘yobga chiqarish, fuqarolarga o‘z salohiyatini rivojlantirish uchun imkoniyat yaratish, sog‘lom, bilimli va maʼnaviy barkamol avlodni tarbiyalash, kuchli iqtisodiyotni shakllantirish, adolat, qonun ustuvorligi, xavfsizlik va barqarorlikni taʼminlashga qaratilgan “O‘zbekiston–2030”  strategiyasi tasdiqlandi.

Eʼtirof etish lozim, beshta yo‘nalish va yuzta asosiy maqsadni birlashtirgan ushbu hujjat Yangi O‘zbekiston taraqqiyot strategiyasini amalga oshirish jarayonida orttirilgan boy tajriba hamda keng jamoatchilik muhokamasi asosida ishlab chiqilgani bilan ahamiyatlidir. Shu maʼnoda, ushbu dasturulamalni xalqchil, xalqona hujjat desak ayni haqiqat.

Soha vakili sifatida ikkinchi asosiy yo‘nalish – “Barqaror iqtisodiy o‘sish orqali aholi farovonligini taʼminlash” bo‘yicha kelgusi yetti yilga mo‘ljallangan vazifalarga to‘xtaladigan bo‘lsam, bunda iqtisodiyot hajmini 2 barobar oshirish orqali “daromadi o‘rtachadan yuqori bo‘lgan davlatlar” qatoriga kirishdek ulkan marra olingani eʼtiborga molik. Yaʼni, hujjatda yalpi ichki mahsulot hajmini 160 milliard dollarga va aholi jon boshiga daromadlarni 4 ming dollarga yetkazish belgilandi.

Albatta, bunga erishish oson bo‘lmaydi. Davlatimiz rahbari inauguratsiya marosimida taʼkidlaganlaridek, bu yo‘lda aniq hisob-kitoblarimiz, real imkoniyatlarimiz bor. Tabiiy boyliklarimiz, mehnat resurslarimiz, intellektual va maʼnaviy salohiyatimiz, ish tajribamiz yetarli.

Mamlakatimizning investitsiyaviy jozibadorligini yana-da oshirish, qimmatli qog‘ozlar bozorini jadal rivojlantirish, shuningdek, bank tizimidagi islohotlarni jadallashtirish, bank xizmatlari bozori hajmini oshirish va sohada raqobatni rivojlantirish bo‘yicha bir qator ustuvor vazifalar belgilangan bo‘lib, bunda  asosan erkin bozor tamoyillariga asoslangandir.

Jumladan, 2030 yilgacha mamlakatimizda 250 milliard dollarlik investitsiya o‘zlashtiriladi. Erkin muomaladagi qimmatli qog‘ozlar savdolari hajmi 8 milliard dollarga, bank va moliya tizimida yillik kreditlash hajmi 40 milliard dollarga yetkaziladi. Bank omonatlari hajmini esa 4 barobarga oshirish belgilandi. Barcha banklar xususiylashtiriladi va davlat ixtiyorida 3-4  ta bank saqlab qolinadi. Moliya bozoriga esa kamida 4 ta yirik nufuzli chet el banklari jalb qilinadi.

Maʼlumki, yurtimizda so‘nggi yillarda dunyo moliyaviy bozorini katta suratlar bilan zabt etayotgan Islomiy moliya tizimiga bo‘lgan qiziqish tobora kuchaymoqda. Chunki mamlakatimiz aholisining qariyb 95 foizini Islom diniga eʼtiqod qiluvchilar tashkil qiladi va 15-20 foizga yaqin aholi anʼanaviy kreditlash tizimidan foydalanishni xohlamaydilar. Shu bois, yurtimizda ham musulmon bo‘lmagan davlatlarda faol rivojlanayotgan muqobil kreditlash tizimi xizmatidan foydalanishga bo‘lgan ehtiyoj borgan sari muhim ahamiyat kasb etmoqda. Qolaversa, mutaxassislarning qayd etishlaricha, agar O‘zbekistonda ham ushbu tizim to‘la joriy etiladigan bo‘lsa, bu mamlakatga qo‘shimcha yiliga 10 milliard dollargacha investitsiya jalb qilinishini taʼminlaydi.

“O‘zbekiston–2030” strategiyasida aynan ushbu masala ham eʼtiborga olingani ushbu hujjat haqiqatan ham odamlarning xohish-istaklari asosida ishlab chiqilganining yana bir isbotidir. Xususan, kamida 3 ta tijorat banklarida islom moliyasi mezon va tartiblari joriy etiladi va shu asosida islom moliyasining qonuniy asoslarini shakllantiriladi.

Shu o‘rinda bugun mamlakatimiz uchun eng og‘riqli masala – “Yashil iqtisodiyot”ga o‘tish, uning asosi bo‘lgan qayta tiklanuvchi energiyadan foydalanish ko‘rsatkichlarini keskin oshirish bo‘yicha ham ustuvor vazifalar belgilanganiga ham alohida to‘xtalish lozim.

Sanoatda “yashil sertifikat”lar bozorini rivojlantirish orqali qayta tiklanuvchi energiya isteʼmoldagi ulushni 40 foizga yetkazish, shaharlardagi jamoat transportini ekologik toza yoqilg‘iga o‘tkazish, iqtisodiyot tarmoqlarining energiya samaradorligini 2 barobarga oshirish, barcha turdagi energiya resurslari hisobini yuritishni to‘liq raqamlashtirish shular jumlasidandir.  

Taʼkidlash lozim, Yangi O‘zbekistonni barpo etish, Uchinchi Renessans poydevorini qurishda asosiy hujjat hisoblanayotgan “O‘zbekiston–2030” strategiyasining ayrim bandlari ijrosini taʼminlash ishlari allaqachon boshlangan. Davlatimiz rahbarining ushbu hujjatga muvofiq qabul qilingan “O‘zbekiston – 2030” strategiyasini 2023-yilda sifatli va o‘z vaqtida amalga oshirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi qarori esa bu boradagi ishlarni yanada faollashtirishga xizmat qilishi shubhasiz.

Jamshid QOSIMOV,

Oliy Majlis Qonunchilik palatasidagi

“Milliy tiklanish” fraksiyasi aʼzosi