Shu yilning 5-9 aprel kunlari O‘zbekiston yana bir yirik xalqaro anjumanga mezbonlik qiladi: Toshkentda Parlamentlararo Ittifoqning 150-yubiley Assambleyasi o‘tkaziladi va bo‘lajak tadbir mamlakatimiz siyosiy hayotida muhim tarixiy voqea sifatida baholanmoqda. Yaʼni, anjuman xalqaro miqyosda mamlakatimizning parlament diplomatiyasi va demokratik islohotlari borasidagi yutuqlarini namoyish etish uchun qulay imkoniyat yaratadi.

Parlamentlararo Ittifoq (PI) 1889-yilda tashkil etilgan bo‘lib, u dunyoning turli mamlakatlari o‘rtasida parlament diplomatiyasini rivojlantirish va global muammolarni muhokama qilish uchun eng yirik xalqaro platforma hisoblanadi. Hozirgi kunda tashkilotga 181 davlat parlamenti aʼzo bo‘lib, ularning vakillari xalqaro ahamiyatga ega masalalar yuzasidan fikr almashadilar, qonunchilik sohasidagi ilg‘or tajribalarni muhokama qiladi va global siyosatga taʼsir ko‘rsatadigan rezolyutsiyalarni qabul qiladilar.

O‘zbekiston 2017-yilda ushbu tuzilmaga aʼzo sifatida qayta qo‘shildi. Bu mamlakatimizda olib borilayotgan demokratik islohotlar va ochiq tashqi siyosatga muhim turtki bo‘ldi. O‘tgan yillar davomida O‘zbekiston parlamenti milliy qonunchilik tizimini modernizatsiya qilish, inson huquqlarini taʼminlash va xalqaro hamkorlikni mustahkamlash borasida sezilarli yutuqlarga erishdi.

Assambleya doirasida bir qator dolzarb masalalar muhokama qilinishi rejalashtirilgan. Jumladan, iqlim o‘zgarishi: global ekologik muammolar va ularni bartaraf etish uchun parlamentlarning roli. Parlament diplomatiyasi: davlatlar o‘rtasida hamkorlikni mustahkamlash va tinchlikni taʼminlashda parlamentlarning o‘rni.  Ayollar salomatligiga taʼsir etuvchi ijtimoiy meʼyorlar: gender tengligi va ayollar huquqlarini himoya qilish masalalari.

Bundan tashqari tadbir doirasida Cremer-Passy mukofotining 2025 yilgi laureatlari aniqlanadi hamda O‘zbekiston uchun muhim bo‘lgan xalqaro hujjatlar, jumladan, toshkent deklaratsiyasi qabul qilinishi kutilmoqda. Ushbu deklaratsiya mamlakatimizning parlament sohasidagi ilg‘or tajribalarini jahon hamjamiyatiga yetkazish uchun muhim hujjat bo‘ladi.

Taʼkidlash lozim, so‘nggi yillarda O‘zbekiston Parlamentlararo Ittifoq bilan turli yo‘nalishlarda faol hamkorlik qilib kelmoqda. Tashkilot rahbariyatining mamlakatimizga muntazam tashriflari, O‘zbekistonning BMT Bosh Assambleyasida parlamentlarning rolini oshirishga qaratilgan rezolyutsiyasi tashabbusining qo‘llab-quvvatlanishi, shuningdek, Toshkentda Parlamentlararo ittifoqqa aʼzo davlatlar parlamentlari ayol rahbarlarining 14 Sammiti muvaffaqiyatli o‘tkazilishi buning yaqqol dalilidir.

Albatta, Parlamentlararo Ittifoqning 150-yubiley Assambleyasining O‘zbekistonda o‘tkazilishi mamlakatimiz uchun tarixiy voqealardan biri bo‘ladi. Bu tadbir O‘zbekistonning xalqaro maydondagi nufuzini yanada mustahkamlash, parlament diplomatiyasini rivojlantirish va milliy qonunchilik tizimining takomillashtirishiga hissa qo‘shadi. Shuningdek, Assambleya doirasida muhokama qilinadigan masalalar nafaqat O‘zbekiston, balki butun dunyo mamlakatlari uchun ham dolzarb ahamiyatga ega bo‘lib, ular bo‘yicha qabul qilinadigan qarorlar global miqyosda muhim o‘zgarishlarga sabab bo‘lishi shubhasiz.

Nargiza HAMIDOVA,
“Milliy tiklanish” demokratik partiyasi
O‘quv-tadqiqot va tahlil markazi direktori