“Jahon bozoriga milliy nomlar bilan chiqishning dolzarb masalalari”

“Milliy tiklanish” demokratik partiyasi Markaziy kengashi tomonidan “Oktabr – o‘zbek tili va adabiyoti oyligi” doirasida “Jahon bozoriga milliy nomlar bilan chiqishning dolzarb masalalari” ga bag‘ishlangan davra suhbati bo‘lib o‘tdi.

Davra suhbatini partiya Markaziy Kengashi raisi o‘rinbosari Feruza Muhammadjonova kirish so‘zi bilan ochib, davlat tilini yana-da rivojlantirish, takomillashtirish, nufuzini oshirishga qaratilgan qonun, qaror va Farmonlar ijrosini taʼminlash, reklamani  tayyorlash, joylashtirish va tarqatish sohasidagi munosabatlarni tartibga solish, shuningdek, partiyaning 2020-2024 yillarga mo‘ljallangan Saylovoldi dasturida belgilangan o‘zbek tilining davlat tili sifatidagi maqomini oshirish, yana-da boyitish, takomillashtirish, mamlakatimizda va xorijda keng targ‘ib qilish hamda uning mamlakatimiz ijtimoiy-siyosiy, maʼnaviy-maʼrifiy, huquqiy hayotida faol qo‘llanilishiga erishishga doir masalalarga eʼtiborni qaratdi.

Tadbirda Oliy Majlis Qonunchilik palatasi deputatlari, Alisher Navoiy nomidagi Toshkent davlat o‘zbek tili va adabiyoti universiteti professor-o‘qituvchilari va soha mutaxassislarining “Jahon bozoriga milliy nomlar bilan chiqaylik!”, “O‘zbek tilining davlat tili sifatidagi maqomini yana-da oshirishning dolzarb vazifalari”, “Davlat tilining bugungi  holati: davlat tili bo‘yicha maslahatchi lavozimi o‘zini oqlayaptimi?”, “Davlat tilining nufuzini yangi bosqichga ko‘tarish borasida jamoatchilik nazoratini o‘rnatish” kabi mavzular yuzasidan munosabatlar tinglandi.

Taʼkidlanganidek, o‘zbek tiliga davlat tili maqomi berilganiga 33 yil bo‘lishiga qaramay, davlat tili haqidagi qonuni ijrosining buzilish holatlariga hamon har qadamda duch kelinmoqda. Jamoat joylari, ko‘chalardagi tashqi reklamalar, baland-baland binolar peshtoqidagi yozuvlar, lavhalar,  toponimik belgilar, atamalarning hamon xorijiy tillarda, eng achinarlisi, maʼnaviyatimizga, mentalitetimizga zid bo‘lgan, yoshlarimiz ongi, tafakkuri, tarbiyasiga salbiy taʼsir o‘tkazadigan mazmun va shakllarda aks ettirilayotganiga guvoh bo‘linmoqda.

Davra suhbati davomida ko‘ngilli talabalar-yoshlar va partiya faollaridan tarkib topgan “Til posbonlari” jamoatchilik nazorati guruhi tomonidan joylarda olib borilgan o‘rganishlar jarayonida tashqi reklamalarni tayyorlash va tarqatishdagi davlat tili qoidalarining buzilish holatlari, eʼlon, lavha va yozuvlardagi imlo xatolari qizg‘in muhokama, munozaralarga sabab bo‘ldi. Ularni  bartaraf etish yuzasidan o‘rinli taklif va tavsiyalar, xorijiy tillarni o‘zbek tilidan ustun qo‘yayotgan, o‘z ona tilida so‘zlashishdan or qiladigan yoshlar haqida fikrlar bildirildi.

Tadbir yakunida davlat tili talablari buzilish holatlarining oldini olish, bu boradagi kamchiliklarni o‘z vaqtida bartaraf etish maqsadida tashkilot va korxonalar, bozorlar va boshqa savdo shahobchalari rahbarlari, tadbirkorlik bilan shug‘ullanayotgan subyektlarga O‘zbekiston Respublikasi “Davlat tili to‘g‘risida”gi qonun talablari haqida atroflicha tushuncha berib borish lozimligi aytib o‘tildi.Shu bilan birga xalqimizning umumiy savodxonlik darajasini oshirish maqsadida mutaxassislarni jalb qilgan holda vazirliklar, tashkilot va korxonalar xodimlari uchun davlat tilida ish yuritish ko‘nikmalari, lotin yozuviga asoslangan o‘zbek alifbosining imlo qoidalarini o‘rgatish bo‘yicha o‘quvlar, seminar-treninglar tashkil etish,tashqi reklama bannerlari, bilbordlar, yozuvlar, lavha va eʼlonlarda davlat tili qonun hujjatlariga qatʼiy rioya etilishi ustidan deputatlik va jamoatchilik nazoratini o‘rnatish lozim, degan xulosaga kelindi.

Feruza Jalilova,

partiya Markaziy kengashi bo‘lim boshlig‘i