Gender tenglik masalasida rivojlanishning mumtoz qoidasi o‘zgargani yo‘q!

O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Senatining Xotin-qizlar va gender tenglikni taʼminlash masalalari qo‘mitasi tashabbusi bilan O‘zbekiston Respublikasi Innovatsion rivojlanish vazirligida xotin-qizlarning siyosiy jarayonlardagi ishtiroki, gender tenglik sohasidagi milliy qonunchilik, xotin-qizlarni kamsitishning barcha shakllariga barham berish to‘g‘risidagi Konvensiya, Pekin harakatlar platformasi va Barqaror rivojlanish maqsadlarini o‘z ichiga olgan xalqaro va milliy majburiyatlarning ahamiyatini jamoatchilikka tushuntirishga qaratilgan davra suhbati o‘tkazildi.

Taʼkidlanganidek, bugungi kunda gender tenglikni taʼminlash masalasiga davlatimiz siyosatining eng muhim yo‘nalishlaridan biri sifatida eʼtibor qaratilmoqda. O‘zbekistonda gender tenglik va genderga nisbatan sezgir institutlar yaratilgani va bu borada mustahkam normativ-huquqiy hujjatlar qabul qilingani mazkur sohadagi islohotlar samarasidir. Bu borada jamiyatimizda xotin-qizlarning huquqiy savodxonligini oshirishga, ularning  ijtimoiy-siyosiy faolligini rag‘batlantirishga o‘z eʼtiborini qaratayotgan siyosiy partiyalarning o‘rni beqiyos. Bugun mamlakatimizda qabul qilingan qonunlarning ijrosi ustidan parlament va deputatlik nazoratini taʼminlashda xotin-qizlar ulushining ortib borayotgani, Yangi O‘zbekiston parlamentida ayollarning salmog‘i 33 foizni tashkil etishi, va bu borada davlatimiz jahon mamlakatlari reytingida 55-o‘ringa ko‘tarilgani xotin-qizlarning barqarorlikni taʼminlashda harakatlantiruvchi kuchga aylanib borayotganidan dalolatdir.

Shu bilan birga davra suhbatida davomida BMTning Xotin-qizlarni kamsitishning barcha shakllariga barham berish qo‘mitasi 81-sessiyasida Xotin-qizlarni kamsitishning barcha shakllariga barham berish to‘g‘risidagi xalqaro Konvensiyaning bajarilishi yuzasidan O‘zbekiston Respublikasining Oltinchi davriy maʼruzasi ko‘rib chiqilishi va Qo‘mitaning yakuniy mulohazalarida siyosiy partiyalar tizimida xotin-qizlarni qo‘llab-quvvatlash bo‘yicha berilgan tavsiyalar ijrosini taʼminlash yuzasidan fikr-mulohazalar ham bildirildi.

Tadbir davomida Gender strategiyasini amalga oshirishning ustuvor yo‘nalishlari: saylov huquqlarini amalga oshirishda xotin-qizlar va erkaklar uchun teng huquq hamda imkoniyatlarni taʼminlash bo‘yicha amalga oshirilgan ishlar yuzasidan siyosiy partiyalar vakillarining, jumladan partiya Markaziy Kengashi raisi o‘rinbosari Feruza Muhammadjonovaning taqdimoti o‘tkazildi.Maʼruzachi taʼkidlaganidek, “2030-yilga qadar O‘zbekiston Respublikasida gender tenglikka erishish strategiyasining qabul qilinishi  partiyaning ushbu muhim hujjat ijrosini taʼminlash borasidagi faoliyatini ko‘chaytirishi barobarida boshqaruvda yetakchi ayollar sonini ortishiga ham turtki bo‘ldi. Shu bilan birga buning natijasida partiya faoliyatida gender tenglikni taʼminlash va qo‘llab-quvvatlashga qaratilgan yangi dasturlar qabul qilinib, partiyaning idoraviy hujjatlarida gender statistikasini yuritish va gender reytinglarini eʼlon qilish, partiya tashkiliy tuzilmalarini takomillashtirish kabi maxsus choralarning faoliyatga tatbiq etildi.Partiya “Ayollar qanoti” hamda partiya fraksiyasi hamkorligida hisobot davrida 10ga yaqin normativ-huquqiy hujjatlarni takomillashtirishda faol qatnashildi.

Feruza Muhammadjonovaning qo‘shimcha qilishicha parlamentda ayollar sonini oshirishga qaratilgan kvotalarning joriy etilishi bu vaqtincha chora bo‘lib, xotin-qizlarni parlamentda ko‘proq o‘rin egallashlari uchun aralash saylov tizimini joriy etish samaraliroqdir. Shu bilan birga bugun gender sezuvchan parlament shakllangani haqida ko‘p eʼtiroflar bo‘layotgan bo‘lsada, biroq xotin-qizlarning son jihatdan parlamentda ko‘payishi bilan birga, ular tomonidan qonun ijodkorligi jarayonidagi faoliyatni sifat jihatdan tahlil etish dolzarb masala ekanligiga eʼtibor qaratish lozim.

Tadbir yakunida jamiyat hayotida xotin-qizlarning to‘liq va samarali ishtirokini taʼminlash va barcha sohada yetakchilik uchun teng imkoniyatlar yaratish borasidagi vazifalardan kelib chiqqan holda siyosiy partiyalarda gender tengligini taʼminlashni qo‘llab-quvvatlashga qaratilgan taklif va tavsiyalar qabul qilindi.

Feruza Jalilova

partiya Markaziy kengashi bo‘lim boshlig‘i