O‘zbekiston Prezidenti Shavkat Mirziyoyevning Ozarbayjonga davlat tashrifi va Oliy darajadagi davlatlararo kengashning ikkinchi yig‘ilishi nafaqat Toshkent va Boku o‘rtasidagi strategik sheriklikning tobora mustahkamlanib borayotganini, balki ikki qardosh xalq o‘rtasidagi madaniy-tarixiy mushtaraklikning naqadar chuqur ildizlarga ega ekanini yaqqol namoyon qildi.

Ikki turkiy xalq o‘rtasidagi do‘stona aloqalar asrlarga borib taqaladi. Umumiy tarixiy meros, til va din mushtarakligi, maʼnaviy qadriyatlar, islom madaniyati va oila institutiga hurmat kabi mustahkam rishtalar bilan bog‘langan. Bu mushtaraklik bugun siyosiy, iqtisodiy va madaniy sohalarda tobora kengayib borayotgan hamkorlikka poydevor bo‘lib xizmat qilmoqda.

So‘nggi yillarda O‘zbekiston va Ozarbayjon o‘rtasidagi aloqalar misli ko‘rilmagan surʼatlar bilan rivojlanmoqda. Davlat rahbarlarining o‘zaro tashriflari, yuqori darajadagi uchrashuvlar, huquqiy asoslar va amaliy hamkorlikning yangi bosqichga ko‘tarilgani buning isbotidir. Xususan, Oliy davlatlararo kengash yig‘ilishida Prezident Ilhom Aliyev ikki mamlakat o‘rtasidagi do‘stlik va ittifoqchilik munosabatlarini yuksak baholab, buni nafaqat siyosiy hamkorlik, balki o‘zaro ishonch, hurmat va suverenitetni eʼtirof etishga asoslangan strategik birdamlik deb taʼrifladi.

Prezidentimizning ushbu tashrifi ayni vaqtda ikki mamlakat o‘rtasida diplomatik munosabatlar o‘rnatilganining 30 yillik yubiley sanasiga bag‘ishlangani bilan ham alohida tarixiy ahamiyat kasb etadi. Bu sanani eslash – mustaqillik tiklanganidan so‘ng O‘zbekiston va Ozarbayjonning o‘zaro suverenitetni birinchi bo‘lib tan olgani, ikki tomonlama aloqalarning zamonaviy arxitekturasiga asos solinganini eslashdir.

O‘tgan o‘ttiz yil ichida Toshkent va Boku o‘rtasidagi rishtalar oddiy diplomatik aloqalardan chiqib, iqtisodiyot, energetika, madaniyat, taʼlim, xavfsizlik kabi ko‘plab yo‘nalishlarda chuqur va har tomonlama strategik sheriklikka aylangan. Shu nuqtayi nazardan, yubiley – bu faqatgina bayram emas, balki ortga nazar tashlab, bosib o‘tilgan yo‘lni baholash, yangi ufqlarni belgilash, o‘zaro sodiqlikni yanada mustahkamlash uchun bebaho imkoniyatdir.

Tashrif doirasida yoshlar, madaniyat namoyandalari, ilmiy doiralar va jamoatchilik vakillari ishtirokida 2025-yil kuzida o‘tkaziladigan qo‘shma tadbirlar bo‘yicha erishilgan kelishuvlar ayni muddaodir. Ushbu tashabbuslar avlodlar davomiyligi, umumiy tarixga hurmat va yagonalik ruhi bilan yo‘g‘rilgan kelajak sari intilishni ifodalaydi.

Shuningdek, tashrif davomida hamkorlikning muhim yo‘nalishlarini o‘z ichiga olgan davlatlararo hujjatlarning butun bir to‘plami imzolandi. Ikki mamlakat parlamentlari, hukumatlari, vazirlik va hududiy tuzilmalari o‘rtasidagi faol hamkorlikni davom ettirishga qatʼiy kelishib olindi. Xalqaro va mintaqaviy tashkilotlar doirasida o‘zaro qo‘llab-quvvatlash masalasiga alohida urg‘u berildi.

Uchrashuv chog‘ida ikki tomonlama savdo-iqtisodiy aloqalarni rivojlantirish, xususan, tovar ayirboshlash va investitsiyalar hajmini yiliga 1 milliard dollarga yetkazish istiqbollari atroflicha muhokama qilindi. Shu maqsadda sanoat, infratuzilma, qishloq xo‘jaligi, sog‘liqni saqlash, turizm, bank ishi kabi tarmoqlarni qamrab oluvchi alohida Kooperatsiya dasturini qabul qilish rejalashtirildi. Bundan tashqari, tomonlar qo‘shma investitsiya kompaniyasi faoliyatini kengaytirish, Tadbirkorlar kengashi va Sanoat-iqtisodiy zonalar forumini yo‘lga qo‘yish kabi yangi mexanizmlarni ishga tushirishga kelishib oldilar. Bu esa o‘z navbatida, ikki mamlakat o‘rtasidagi iqtisodiy hamkorlikni yanada chuqurlashtirishga xizmat qiladi.

Transport-kommunikatsiya sohasidagi hamkorlik, xususan, Transkaspiy yo‘lagi – O‘rta koridorni rivojlantirish masalasi O‘zbekiston va Ozarbayjonning strategik hamkorligida alohida eʼtibor markazda bo‘ldi. Tomonlar bu yo‘nalishdagi sheriklik nafaqat mintaqaviy integratsiyaga xizmat qilishi, balki global miqyosdagi transport-logistika tarmoqlarining muhim bo‘g‘ini sifatida mustahkamlanishini taʼkidladilar. Shuningdek, O‘zbekiston elektr energiyasini Yevropa mamlakatlariga yetkazib berish bo‘yicha qo‘shma loyihani jadallashtirish masalasida kelishuvga erishilgani strategik ahamiyatga ega tashabbus sifatida alohida qayd etildi.

Sevinch JAFAROVA,

O‘quv-tadqiqot va tahlil markazi mustaqil eksperti